Υπάρχει σε αφθονία, είναι σχετικά φθηνό (ή ακόμη και δωρεάν), είναι φιλικό προς το περιβάλλον, φαίνεται υπέροχο, ζεστό και άνετο, είναι πολύ ισχυρό, διαρκεί εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχεδόν για τα πάντα, από την κατασκευή σπιτιών και χαρτιού έως τη θέρμανση του σπιτιού σας και την κατασκευή των επίπλων σας ή πολλών άλλων ξυλοκατασκευών.
Το ξύλο – είναι πιθανώς το πιο χρήσιμο και ευέλικτο υλικό στον πλανήτη, με πολλές χιλιάδες διαφορετικές χρήσεις και πλεονεκτήματα. Τι είναι όμως αυτό που δίνει στο ξύλο τόσο μεγάλη αξία σαν υλικό; Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά του:
1. Η δομή του ξύλου
Άν απο ένα κορμό δέντρου βγάλουμε το “δέρμα”, δηλαδή το φλοιό του, αυτό που θα συναντήσουμε είναι δύο διαφορετικά είδη ξύλου. Στην εξωτερική επιφάνεια υπάρχει ένα υγρό, μαλακό, ζωντανό στρώμα ξύλου, γεμάτο με λεπτούς σωλήνες που βοηθούν το νερό και τα θρεπτικά συστατικά, να κατευθυνθούν από τις ρίζες μέχρι και τα φύλλα του. Προς το εσωτερικό υπάρχει ένα πολύ πιο σκληρό, μέρος του δέντρου , το οποίο είναι νεκρό, και οι λεπτοί σωλήνες έχουν μπλοκαριστεί και δέν λειτουργούν πια σαν μεταφορείς του νερού .
Γύρω από την εξωτερική άκρη του κορμού, υπάρχει ένα λεπτό ενεργό στρώμα , και ενώ το δέντρο αναπτύσσεται κάθε χρόνο, σχηματίζει τους διάσημους ετήσιους δακτυλίους, που καθορίζουν πόσο ετών είναι ένα δέντρο. Άν κόψουμε οριζόντια τον κορμό ενός δέντρου, με το πριόνι παράλληλα στο έδαφος (κάθετα στον κορμό) θα δούμε τους ετήσιους δακτυλίους που συνθέτουν τη διατομή.
2. Σκληρά και μαλακά ξύλα
Το ξύλο χωρίζεται σε δύο βασικά είδη, τα σκληρά και τα μαλακά ξύλα. Τα “σκληρά” ξύλα προέρχονται συνήθως από πλατύφυλλα (φυλλοβόλα) δέντρα. Μερικά παραδείγματα είναι: οξιά, σημύδα, μαόνι, σφενδάμι, βελανιδιά, τικ και καρύδι. Τα μαλακά ξύλα προέρχονται συνήθως από αειθαλή (κωνοφόρα) δέντρα με μερικά παραδείγματα: κέδρος, κυπαρίσσι, έλατο, πεύκο, έλατο.
Τα σκληρά ξύλα χρησιμοποιούνται περισσότερο στηη κατασκευή επίπλων και διακοσμητικών ξύλων, ενώ τα μαλακά ξύλα προέρχονται συχνά από πολύ ψηλά, ίσια δέντρα και ταιριάζουν καλύτερα σε κατασκευαστικές εργασίες (με τη μορφή σανίδων, στύλων κ.λ.π.)
Διαβάστε εδώ περισσότερες πληροφορίες για τα είδη του ξύλου.
3. Χημική σύνθεση
Άν κοιτάξουμε ένα φρεσκοκομμένο ξύλο κάτω από ένα μικροσκόπιο θα παρατηρήσουμε ότι αποτελείται από κύτταρα, όπως οποιοδήποτε άλλο φυτό. Τα κύτταρα αποτελούνται από τρεις ουσίες που ονομάζονται κυτταρίνη (περίπου 50%), λιγνίνη (περίπου 25%), και ημικυτταρίνη (το υπόλοιπο 25%). Σε γενικές γραμμές, η κυτταρίνη είναι ο ινώδης ιστός ενός δέντρου, ενώ η λιγνίνη είναι η κόλλα που συγκρατεί τις ίνες μαζί.
Η εσωτερική δομή ενός δέντρου κάνει το ξύλο αυτό που είναι – το πώς μοιάζει, το πώς συμπεριφέρεται και καθορίζει το πώς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε. Υπάρχουν στην πραγματικότητα εκατοντάδες διαφορετικά είδη δέντρων, οπότε η γενίκευση για κάτι που ονομάζεται “ξύλο” δεν είναι πάντα τόσο ακριβής.
4. Δύναμη
Φυσικά, το ξύλο είναι ισχυρό και άκαμπτο, αλλά, σε σύγκριση με ένα υλικό όπως ο χάλυβας, είναι επίσης ελαφρύ και εύκαμπτο. Έχει και μια άλλη ενδιαφέρουσα ιδιομορφία. Τα μέταλλα, τα πλαστικά και τα κεραμικά τείνουν να έχουν μια αρκετά ομοιόμορφη εσωτερική δομή και αυτό τα καθιστά ισοτροπικά: συμπεριφέρονται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις κατευθύνσεις. Το ξύλο είναι διαφορετικό λόγω της ετήσιας δομής δακτυλίου και κόκκων. Συνήθως μπορείτε να λυγίσετε και να τραβήξετε ένα μικρό, νεκρό, κλαδί δέντρου με τα γυμνά χέρια σας, αλλά θα είναι σχεδόν αδύνατο να τεντώσετε ή να συμπιέσετε το ίδιο κλαδί αν προσπαθήσετε να το τραβήξετε ή να το πιέσετε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το ίδιο ισχύει και όταν κόβετε το ξύλο. Εάν έχετε κόψει ποτέ ξύλο με τσεκούρι, θα ξέρετε ότι χωρίζεται πολύ εύκολα αν κόψετε με τη λεπίδα κατά μήκος του κορμού, αλλά είναι πολύ πιο δύσκολο να κόψετε τον αντίθετο τρόπο . Λέμε ότι το ξύλο είναι ανισότροπο, που σημαίνει ότι ένα κομμάτι ξύλου έχει διαφορετικές ιδιότητες σε διαφορετικές κατευθύνσεις.
Αυτό δεν είναι μόνο σημαντικό για κάποιον που κόβει το ξύλο: έχει επίσης σημασία όταν χρησιμοποιούμε το ξύλο στην κατασκευή. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα ξύλα τα ίδια. Η βαλανιδιά έχει πολύ μεγαλύτερη αντοχή σε εφελκυσμό από πολλά άλλα ξύλα, γι ‘αυτό παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την κατασκευή βαριών, οριζόντιων δοκών σε παλιά κτίρια. Άλλοι παράγοντες όπως το πόσο καλά καρυκευμένο (ξηρό) είναι ένα κομμάτι ξύλου καθώς επίσης και το πόσο πυκνό είναι, επηρεάζει επίσης την αντοχή του.
5. Αντοχή
Μία απο τις πιο σημαντικές ιδιότητες του ξύλου είναι η αντοχή του. Συχνά διαβάζετε ότι οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει τα θαμμένα υπολείμματα κάποιου αρχαίου ξύλου – ένα ξύλινο εργαλείο, ίσως, ή μια απλή βάρκα με κουπιά ή τα απομεινάρια ενός τεράστιου κτιρίου – που είναι εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια παλαιό. Όπως και άλλα φυσικά υλικά, υπόκειται στις φυσικές δυνάμεις της αποσύνθεσης μέσω μιας διαδικασίας που είναι γνωστή ως σήψη, στην οποία οργανισμοί όπως μύκητες και έντομα όπως τερμίτες και σκαθάρια σταδιακά απομακρύνουν την κυτταρίνη και τη λιγνίνη και μειώνουν το ξύλο σε σκόνη και αναμνήσεις.
Διαβλαστε εδώ περισσότερες πληροφορίες για την συντήρηση των ξύλινων επίπλων.
5. Ξύλο και νερό
Το ξύλο έχει πολλά άλλα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Είναι υγροσκοπικό, πράγμα που σημαίνει ότι, όπως ένα σφουγγάρι, απορροφά νερό και διογκώνεται σε υγρές συνθήκες, αποβάλλοντας ξανά το νερό, όταν στεγνώνει ο αέρας και η θερμοκρασία αυξάνεται. Εάν, όπως το δικό μου, το σπίτι σας έχει ξύλινα παράθυρα, πιθανότατα θα παρατηρήσετε ότι ανοίγουν πολύ πιο εύκολα το καλοκαίρι από ότι το χειμώνα, όταν οι υγρασία τα κάνει να διογκώνονται . Γιατί απορροφά το ξύλο νερό; Θυμηθείτε ότι ο κορμός ενός δέντρου έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει νερό από τις ρίζες στα φύλλα. Ένα φρεσκοκομμένο κομμάτι “πράσινου” ξύλου περιέχει συνήθως μια τεράστια ποσότητα κρυμμένου νερού, καθιστώντας πολύ δύσκολο να καεί σαν καυσόξυλα. Μερικά είδη ξύλου μπορούν να απορροφήσουν αρκετές φορές το δικό τους βάρος νερού, το οποίο απορροφάται μέσα στο ξύλο από τις ίδιες δομές που μετέφεραν νερό από τις ρίζες του δέντρου στα φύλλα όταν το δέντρο ήταν ένα ζωντανό, αναπτυσσόμενο φυτό.
6. Ξύλο και ενέργεια
Τι άλλες ιδιότητες έχει το ξύλο; Είναι ένα σχετικά καλό μονωτικό θερμότητας (το οποίο είναι βολικό στην κατασκευή κτιρίων), αλλά το ξηρό ξύλο καίγεται αρκετά εύκολα και παράγει μεγάλη θερμική ενέργεια. Αν και το ξύλο μπορεί να απορροφήσει τον ήχο πολύ αποτελεσματικά (μια άλλη χρήσιμη ιδιότητα σε κτίρια), ορισμένα ξύλινα αντικείμενα μπορούν επίσης να σχεδιαστούν για να μεταδίδουν και να ενισχύουν τους ήχους – έτσι λειτουργούν τα μουσικά όργανα. Το ξύλο επίσης είναι σε γενικές γραμμές ένας “κακός” αγωγός ηλεκτρικής ενέργειας.
7. Φιλικό προς το περιβάλλον
Το ξύλο ήταν ένα από τα πρώτα φυσικά υλικά που οι άνθρωποι έμαθαν να χρησιμοποιούν και δεν έχασε ποτέ τη δημοφιλία του. Αυτές τις μέρες, είναι ιδιαίτερα αναγνωρισμένο ως ένα φυσικό και φιλικό προς το περιβάλλον προϊόν. Θεωρητικά, εάν φυτέψετε ένα νέο δέντρο για κάθε παλιό δέντρο που κόβετε, μπορείτε να συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε ξύλο για πάντα χωρίς να καταστρέψετε τον πλανήτη. Ένα ολοκαίνουργιο δέντρο έχει πολύ λιγότερη οικολογική αξία από ένα ώριμο δέντρο ηλικίας εκατοντάδων ετών, οπότε η φύτευση χιλιάδων δενδρυλλίων μπορεί να μην είναι αντικατάσταση για την υλοτόμηση μόνο λίγων αρχαίων δέντρων. Η υλοτομία μπορεί να είναι εξαιρετικά επιβλαβής για το περιβάλλον, είτε περιλαμβάνει την εκκαθάριση τροπικού δάσους είτε την επιλεκτική υλοτομία ώριμων δέντρων σε εύκρατες δασικές εκτάσεις παλαιάς ανάπτυξης. Μερικές από τις διεργασίες και τα χημικά που χρησιμοποιούνται στη δασοκομία και την ξυλουργική είναι επίσης επιβλαβείς για το περιβάλλον. το χλώριο, που χρησιμοποιείται για τη λεύκανση των ινών ξύλου για την παραγωγή χαρτιού, μπορεί να προκαλέσει ρύπανση των υδάτων στα ποτάμια, για παράδειγμα. Όμως, από τη θετική πλευρά, τα αναπτυσσόμενα δέντρα απομακρύνουν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και η φύτευση περισσότερων από αυτούς είναι ένας τρόπος για τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Τα δέντρα παρέχουν επίσης σημαντικούς οικότοπους για πολλά άλλα είδη και συμβάλλουν στην αύξηση της βιοποικιλότητας (το ευρύ φάσμα ζωντανών οργανισμών στη Γη). Με μιά σωστή πρακτική, η δασοκομία είναι ένα καλό παράδειγμα του πώς οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν σε απόλυτη αρμονία με τον πλανήτη.
8. Άλλα προϊόντα ξύλου
Μερικά ξύλα είναι πολύ σπάνια και ακριβά, ενώ άλλα είναι φθηνά και βρίσκονται στη φύση σε αφθονία, επομένως μια κοινή τεχνική είναι η εφαρμογή ενός εξωτερικού στρώματος ακριβού και ελκυστικού ξύλου σε έναν πυρήνα φθηνότερου υλικού. Το ξύλο καπλαμάς, είναι ένα λεπτό διακοσμητικό στρώμα που εφαρμόζεται σε φθηνότερο ξύλο. Η χρήση καπλαμά σημαίνει ότι μπορείτε να έχετε ένα ελκυστικό ξύλινο φινίρισμα με πολύ χαμηλότερο κόστος από ό,τι χρησιμοποιώντας ένα συμπαγές κομμάτι ακριβού ξύλου. Το κόντρα πλακέ κατασκευάζεται λαμβάνοντας στρώματα ξύλου (ή στρώσεις) και κολλώντας τα μαζί με μια εξωτερική επίστρωση απο καπλαμά. Αυτό σημαίνει ότι ένα κομμάτι κόντρα πλακέ είναι συνήθως πολύ πιο δυνατό από ένα κομμάτι φυσικού ξύλου. Το πολυστρωματικό ξύλο είναι ένα πιο αδύναμο είδος κόντρα πλακέ στο οποίο η κάθε στρώση κινείται προς την ίδια κατεύθυνση. Η μοριοσανίδα κατασκευάζεται παίρνοντας νιφάδες και πριονίδι και πιέζοντάς το υπό υψηλή πίεση, με κόλλα, σε ένα καλούπι, ώστε να κολλήσει μαζί για να φτιάξει σανίδες και πάνελ. Τα έπιπλα χαμηλού κόστους και αυτοσυναρμολόγησης κατασκευάζονται συχνά με αυτόν τον τρόπο.
Αφήστε μια απάντηση